Visible War / Invisible War

Berg Contemporary 2025

The work Visible War / Invisible War brings together found stereographs taken on glass plates during the First World War and color photographs of vegetation that I took on Suomenlinna fortress in Helsinki.

There are orchids that long ago took the form of a certain kind of bee to attract real bees of the same kind. The bee they impersonate is long extinct, but we know it existed because the flower still evokes its image. The desire to capture images of the past is strong, whether that past occurred 100 years ago or 10 seconds ago. The photographic medium is simultaneously  a convenient means to get a glimpse of the past and, in fact, completely useless.

The glass plate images are French and taken on the front line with the silver gelatin coating them silently bearing witness to the condition of battlefields during the First World War. They showcase two consequences of industrialization: weapons with immense destructive power and photographic technology that had also rapidly developed up to this point. The images found their way into my hands partly due to the insight of a friend and by chance, but photography is so often subject to chance. The images are well composed and almost beautiful in form. They depict undeniable destruction caused by humans but do not show the battles themselves, say little about conditions in the trenches or military strategy, and reveal neither horror nor gain. They seem neither designed to encourage warfare nor to highlight reasons to cease it. Both the formalism of the images as well as the patina of technology and  time that has been layered onto them seem to create a certain aesthetic, which allowes for lingering with them. There is space in the images to contemplate.

At Suomenlinna, or Sveaborg, natural beauty meets the dense history of military and power struggles that stretches back to 1748 when the Swedes began to build a fortress there. The soil of the islands is so contaminated by now from these centuries of conflict that it is not advisable to disturb it without the assistance of specialists. The residents therefore import soil from the mainland to be able to cultivate their gardens. I took color photographs of the vegetation - flowers, fruits, and vegetables - in late summer 2023 in the community gardens of Suomenlinna. When growth had reached its peak and autumn had begun calling for the flowers to bow their heads and winds had started blow through their stems, the harvest ready.

Both photographic series revolve around war, the many battlefields that the earth holds, and in their convergence, reflections arise. Is it possible to understand the brutality, the intentions of those who wage war? I wanted to share with others the feeling that the glass plates evoked in me, of this quiet destruction that was so evidently man-made. There is no sound, the birds have dissapeared and the clamour of grandiose ambition has died down. The flower images were added almost by happenstance, as the Finnish fortress island evoked similar feelings within me, where a mysterious veil of beauty is laid over a history of conflict.

The photographic medium has been used to document conflict for over a hundred years, yet it still fails us; it can neither be neutral nor properly encompass the events. Susan Sontag speaks of her life being divided into two parts, before and after she saw images from Nazi extermination camps. I myself thought that a photograph could no longer shock me when social media posts of mutilated children from Gaza unexpectedly crept into my bedroom and divided my life in two. The guilt I felt also surprised me, the guilt of wishing I had never seen these images of unimaginable cruelty. A guilt of wishing to avoid seeing photographs of the horror happening to others. Do we not at least owe the people experiencing hell on earth to witness what is being inflicted upon them? 



 

Ósýnilegt stríð / Sýnilegt stríð

Berg Contemporary 2025

Í verkinu koma saman fundnar stereógrafíur sem teknar voru á glerplötur í fyrri heimsstyrjöldinni og litmyndir af gróðri sem ég tók á virkiseyjum Suomenlinna í Helsinki.

Til eru orkídeur sem fyrir eilífð síðan tóku á sig form ákveðinna býflugna til að laða flugur sömu tegundar. Býflugan sem þær klæða sig upp sem er löngu útdauð en við vitum að hún var til vegna þess að blómið dregur enn upp mynd af henni. Löngunin til að taka myndir af fortíðinni er sterk, hvort sem sú fortíð átti sér stað fyrir 100 árum eða 10 sekúndum. Ljósmyndamiðillinn er í senn svo handhægur miðill til að nálgast fyrri tíma og í raun alveg ótækur.

Glerplötumyndirnar eru franskar og teknar á víglínunni og hljóðlát silfurslikjan á þeim ber vitni um ástand orrustuvalla fyrri heimstyrjaldarinnar. Á þeim mætast tvær afleiðingar iðnvæðingarinnar, vopn með gífurlegum eyðingarmætti og ljósmyndatæknin sem hafði einnig þróast hratt fram að þessu. Myndirnar rötuðu í mínar hendur hálft í hvoru vegna innsæis vinar og fyrir tilviljun, en ljósmyndun er svo oft tilviljunum háð. Myndirnar eru vel skapaðar með tilliti til myndbyggingar og næstum fallegar í forminu. Þær sýna ótvíræða eyðileggingu af mannavöldum en sýna ekki orrusturnar sjálfar, segja ekki mikið um aðbúnað eða herkænsku, sýna hvorki hrylling né ávinning. Virðast hvorki til þess fallnar að hvetja fólk áfram í stríðsrekstri né draga fram í ljósið ástæður til að hætta honum. Bæði formgerð myndanna og lög tækni og tíma sem lagst hafa yfir þær virðast gera það að verkum að þær eru fagurfræðilega til þess fallnar að dvelja við. Það er rými í þeim til að hugleiða.

Á Suomenlinna eða Sveaborg mætast náttúrufegurð og hnausþykk hernaðar- og valdabaráttusaga sem teygir sig aftur til 1748 þegar Svíar hófu að reisa þar virki. Jarðvegur eyjanna er svo mengaður af vopnaskaki að ekki er ráðlagt að hrófla við honum án aðkomu sérfræðinga. Íbúarnir flytja því inn mold frá meginlandinu til að geta ræktað garðinn sinn. Litmyndir af gróðri - blómum, ávöxtum og grænmeti - tók ég síðsumars 2023 í samfélagsgörðum Suomenlinna þegar vöxturinn hafði náð hámarki sínu og haustið kallar á sinn blóm að fara að lúta höfði og vindar blása um stilka, uppskeran tilbúin.

Báðar ljósmyndaseríurnar hverfast um stríð, hina mörgu orrustuvelli sem jörðin geymir, og í samruna þeirra koma upp vangaveltur. Er hægt að skilja grimmdina, fyrirætlanir stríðsrekenda og ástæður þeirra? Mig langaði til að deila með öðrum tilfinningunni sem glerplöturnar vöktu með mér, af þessari kyrrlátu eyðileggingu sem var svo augljóslega af mannavöldum. Á þeim heyrist ekki múkk, fuglarnir búnir að gefast upp og hávær ofmetnaðurinn dáinn út líka. Blómin bættust inn næstum óvart. Vegna þess að finnska virkiseyjan virkjaði svipaðar tilfinningar innra með mér, þar sem dularfull hula fegurðar er lögð yfir átakasögu, þar sem fegurðin leyfir okkur að staldra við hryllinginn.

Ljósmyndamiðillinn hefur verið notaður til skrásetningar átaka í meira en hundrað ár en bregst okkur samt ennþá, getur hvorki verið hlutlaus né náð almennilega utan um atburðina. Susan Sontag talar um að líf sitt skiptist í tvennt, fyrir og eftir að hún sá myndir úr útrýmingarbúðum nasista. Ég sjálf hélt að ljósmynd gæti ekki lengur slegið mig út af laginu þegar samfélagsmiðlun af limlestum börnum frá Gaza læddist óvænt upp í rúm til mín og skipti mínu lífi í tvennt. Samviskubitið sem læsti sig um mig kom mér einnig á óvart, samviskubitið yfir því að óska þess að ég hefði aldrei séð þessar myndir af mannvonsku heimsins. Yfir því að forðast það að sjá raunverulegan hrylling annars fólks á ljósmynd. Skuldum við fólkinu sem er að upplifa helvíti á jörð ekki að minnsta kosti að verða vitni að því sem á þau er lagt?